Geodezyjny podział nieruchomości może być potrzebny w różnych sytuacjach, takich jak sprzedaż tylko części posiadanej nieruchomości, rozdzielenie spadku między spadkobierców, nowa inwestycja itp. Podziału dokonuje geodeta zgodnie z określonymi procedurami i przepisami.
Etapy podziału
Pierwszym krokiem jest sporządzenie wstępnego projektu podziału na mapie zasadniczej lub kopii mapy katastralnej. Najlepiej zlecić to geodecie – na tym etapie nie jest to wymagane, ale samemu trudno jest uwzględnić wszystkie niezbędne informacje.
Następnie musimy skompletować inne dokumenty, które dołączymy do wniosku. Musimy mieć dokumenty potwierdzające, że działka jest naszą własnością (wypis z księgi wieczystej i akt notarialny nabycia nieruchomości lub postanowienie sądu o nabyciu spadku), wypis z ewidencji gruntów i budynków, kopię mapy ewidencyjnej, trzy kopie projektu wstępnego, a także kopię decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o ile taka została wydana, a nie istnieje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.
Wniosek wraz z innymi dokumentami składamy w wydziale geodezji. Projekt jest sprawdzany pod kątem formalnym, a następnie wydawana jest opinia na jego temat. Jeśli opinia jest negatywna, mamy prawo się od niej odwołać do samorządowego kolegium odwoławczego w ciągu 7 dni.
Jeśli opinia jest pozytywna, zlecamy geodecie przygotowanie projektu zasadniczego. Geodeta wyznacza granice, określa punkty graniczne i nanosi podział na mapę. Projekt zasadniczy zawiera informacje na temat dotychczasowej działki oraz nowych działek, które mają powstać. Ten projekt również musi być złożony w urzędzie do zaopiniowania wraz z innymi dokumentami (tymi samymi co poprzednio uzupełnionymi o protokół z przyjęcia granic nieruchomości, wykaz zmian gruntowych i ewentualnie wykaz zmian synchronizacyjnych, jeśli dotyczy).
Jeśli projekt zostanie zaakceptowany, geodeta może przystąpić do wyznaczania nowych działek. W wyniku podziału w miejsce statej działki tworzone są nowe, o nowych numerach i o powierzchni określonej z dokładnością do 1 mkw. Właściciel działki otrzymuje dokumenty, które są podstawą wpisu w księdze wieczystej – decyzję urzędu, mapę podziału i spis zmian gruntowych. O wpis w księdze wieczystej należy złożyć wniosek, natomiast wpis zmian w katastrze jest dokonywany z urzędu.
Uwagi i wskazówki
Podział nie zawsze jest możliwy. Musi on być zgodny z ustaleniami planu miejscowego. W sytuacji, gdy taki plan nie istnieje, podział można przeprowadzić, o ile nie zabraniają tego odrębne przepisy albo jeśli pozwala na to decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Ważne jest też, że nowe, wydzielone działki muszą mieć dostęp do drogi publicznej. Nie musi on być bezpośredni – wystarczy wyznaczyć drogę wewnętrzną i ustanowić na niej służebność drogi koniecznej. Musi być możliwe swobodne korzystanie z każdej wydzielonej części zgodnie z jej przeznaczeniem i bez zakłócania tej swobody sąsiadom.
Podział można przeprowadzać wielokrotnie. Nie ma też ograniczeń co do liczby nowych działek, które wskutek tego powstaną. Jednak orzecznictwo wskazuje, że podział może być dokonany tylko w przypadku, gdy powstałe działki są funkcjonalne i nadają się do racjonalnego wykorzystania – nie mogą więc być zbyt małe.
Decyzja zatwierdzająca podział nie jest wymagana, jeśli wydzielono nieruchomość, której własność lub użytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy prawa albo gdy podział został dokonany w celu zwrotu wywłaszczonej nieruchomości. Nie jest również wymagana w sytuacji podziału prawnego, gdy działki są odrębnie oznaczone w katastrze.
Procedura podziału jest długotrwała – trzeba się liczyć z tym, że potrwa nawet kilka miesięcy. Mogą się też pojawić przeszkody w postaci niejasnego stanu prawnego nieruchomości, niekompletnych danych czy utrudnień ze strony sąsiadów.
W wyniku podziału na działce ustawiane są kamienie graniczne. Jednak samo ich przesunięcie nie skutkuje powiększeniem działki, więc próby oszustwa są skazane na niepowodzenie. Położenie kamieni granicznych jest dokładnie określone i w razie ich przemieszczenia da się ustalić, gdzie znajdowały się wcześniej.